Przepięcia w instalacji elektrycznej – czym grożą i jak im zapobiegać?

Nagłe przepięcia w instalacji elektrycznej mogą między innymi uszkodzić sprzęt. Pomimo, że trwają bardzo krótko, bywają groźne nie tylko dla elektroniki. Jakie są najczęstsze przyczyny przepięć? Jak im zapobiegać?
Spis treści
Czym jest przepięcie elektryczne?
Przepięcia elektryczne w mieszkaniu są nagłym, krótkotrwałym wzrostem napięcia w instalacji. Gdy dochodzi do wzrostu napięcia, przekracza on dopuszczalny poziom dla danego sprzętu, co często kończy się jego uszkodzeniem. Przeważnie przepięcia powstają podczas burzy lub wskutek awarii sieci energetycznej. Zdarza się, że wywołuje je uruchomienie urządzenia o dużym poborze mocy, np. sprężarki. Więcej na temat przyczyn przepięć dowiesz się w dalszej części tekstu.
Przepięcia w instalacji elektrycznej – najczęstsze przyczyny
Jak już wiesz, przepięcia mogą mieć różne źródła. Poniżej znajdziesz więcej informacji na ten temat.
Zjawiska atmosferyczne
To chyba najczęściej przywoływana przyczyna przepięć. Co ważne, uderzenie pioruna nie musi nastąpić bezpośrednio w budynek. Wystarczy, że dojdzie do wyładowania w okolicy, a energia może przedostać się do instalacji przez linie energetyczne lub antenowe. Dlatego warto na czas trwania burzy wyłączać wartościowe urządzenia od źródła prądu.
Winny sprzęt elektryczny
Powód przepięć może znajdować się także wewnątrz domu. Do nagłych zmian prądu dochodzi podczas pracy urządzeń takich jak np. pralka czy lodówka. Jeśli jesteś posiadaczem instalacji fotowoltaicznej, pamiętaj, że istnieje ryzyko pojawienia się przepięcia zwrotnego, które może skończyć się uszkodzeniem paneli, a nawet pożarem.
Źródłem problemów przepięcia łączeniowe
Przepięcia elektryczne w mieszkaniu mogą być również spowodowane włączaniem lub wyłączaniem urządzeń wymagających dużego poboru prądu, np. silnika elektrycznego. Ten rodzaj przepięć określany jest jako tzw. przepięcia łączeniowe.
Przepięcia w instalacji elektrycznej – skutki
Na skutki przepięcia zwykle nie trzeba czekać zbyt długo, jeśli dochodzi do uszkodzenia sprzętu. Zdarza się jednak, że pojawiają się one dopiero po jakimś czasie, prowadząc do awarii instalacji elektrycznej.
Uszkodzenia domowych sprzętów
Przepięcia elektryczne w mieszkaniu najczęściej powodują uszkodzenie sprzętu RTV lub AGD. Szczególnie wrażliwe na skoki napięcia są telewizory, komputery, lodówki oraz pralki. Wystarczy dosłownie chwila, aby doszło do całkowitej szkody.
Przegrzanie przewodów i zniszczenie izolacji
Wzrost napięcia może przyczynić się także do przegrzania przewodów w instalacji elektrycznej. Przegrzane przewody z kolei uszkadzają izolację, co może powodować zwarcia lub awarie instalacji w przyszłości.
Spadek trwałości instalacji i układów sterowania
Gdy w instalacji elektrycznej często dochodzi do przepięć, szybciej traci ona swoją trwałość i niezawodność. Zdarza się, że układy sterujące, np. bram garażowych lub w piecu mogą działać z problemami lub ulec całkowitej awarii.
Ryzyko pożaru (przy skrajnie dużym przepięciu)
Zdarza się to bardzo rzadko, ale przy skrajnie dużym przepięciu może dojść do pożaru. Dzieje się tak przeważnie w przypadku już wcześniej uszkodzonych lub przeciążonych instalacji, dlatego tak ważne jest stosowanie zabezpieczeń antyprzepięciowych.
Zabezpieczenia przed przepięciem elektrycznym w mieszkaniu
Chcąc zabezpieczyć dom przed nagłymi wzrostami napięcia, warto zastosować tzw. wielostopniową ochronę przed przepięciami w instalacji elektrycznej. Warto zająć się tym zadaniem np. po przeprowadzce lub w trakcie remontu. Wieloetapowe zabezpieczenie jest szczególnie wskazane w przypadku budynków z instalacją fotowoltaiczną oraz w domach z bardzo drogim sprzętem RTV lub AGD. Pozwoli to zminimalizować straty i uniknąć uszkodzeń urządzeń.
I stopień (klasa B / T1)
Ograniczniki przepięć przy złączu energetycznym I stopnia (klasa B lub T1) to pierwszy stopień zabezpieczeń przed przepięciami. Ich rolą jest przechwytywanie dużej energii, np. wywołanej uderzeniem pioruna.
II stopień (klasa C / T2)
Zabezpieczenia klasy C lub T2, czyli zabezpieczenia drugiego stopnia, znajdują się przeważnie w głównej rozdzielni budynku. Chronią przed resztkami energii, które nie zostały przechwycone przez ograniczniki I stopnia oraz skutecznie chronią przed przepięciami łączeniowymi.
III stopień (klasa D / T3)
Trzeci stopień zabezpieczeń przed przepięciami (klasa D lub T3) to punktowe zabezpieczenia, np. listwy przeciwprzepięciowe oraz specjalne gniazdka.
Aby powyższe zabezpieczenia spełniały swoją rolę, niezwykle ważne jest prawidłowe uziemienie instalacji oraz wykonanie połączeń wyrównawczych. Niestety bez nich zabezpieczenia przed przepięciami mogą nie zadziałać prawidłowo.
Ubezpieczenie mieszkania od przepięcia i odszkodowanie
Wiele firm ubezpieczeniowych wymaga, żeby w domu zostały zainstalowane zabezpieczenia przeciwprzepięciowe. Jeśli w przypadku uszkodzeń nie chcesz mieć problemów z wypłaceniem odszkodowania, zainwestuj w dobre zabezpieczenia. Profesjonalny montaż zabezpieczeń przeciwprzepięciowych ochroni Twoją instalację, urządzenia oraz finanse w przypadku ewentualnych strat.
Ochrona przed przepięciami prądu – skorzystaj z pomocy elektryka
Decydując się na montaż zabezpieczeń przed przepięciami, warto skorzystać z pomocy dobrego elektryka. Specjalista posiada wiedzę na temat obowiązujących norm oraz dopasuje odpowiednie urządzenia do posiadanej instalacji. Ponadto fachowiec sprawdzi uziemienie i połączenia wyrównawcze. Jeśli szukasz sprawdzonego fachowca, wybierz elektryka z usterka.pl. Wieloletnie doświadczenie oraz współpraca z najlepszymi specjalistami na rynku sprawiają, że możesz liczyć na usługę na najwyższym poziomie.
Podsumowanie
- W wyniku przepięcia dochodzi do wzrostu napięcia w sieci. To zjawisko może spowodować poważne problemy w domu lub mieszkaniu.
- Dostawca energii nie zawsze jest w stanie zapobiec takim nagłym skokom napięcia, dlatego warto zadbać o wieloetapową ochronę przed przepięciami, montując zabezpieczenia na różnych poziomach, od ochronnika przy złączu aż po listwy i gniazdka z zabezpieczeniami.
- Ochronnik przepięciowy chroni urządzenia elektryczne przed uszkodzeniem.
- Objawami uszkodzenia instalacji w wyniku przepięć może być np. iskrzenie w gniazdku lub wybijanie korków.
- Brak odpowiednich zabezpieczeń może doprowadzić do uszkodzenia sprzętu RTV i AGD.
- Nieprawidłowa ochrona może przyczynić się do przegrzania przewodów, a nawet grozi pożarem.
- Elektryk dobierze odpowiednie rozwiązania do potrzeb konkretnej instalacji.
Najczęściej zadawane pytania - FAQ
Przyczyną przepięcia może być na przykład uderzenie pioruna w budynek lub w jego pobliżu. Możliwym powodem są także przepięcia łączeniowe, które powstają podczas uruchamiania lub wyłączania urządzeń elektrycznych potrzebujących dużego poboru energii, jak transformatory czy silniki. Ponadto, przepięcia mogą zostać wywołane np. przez indukcję z urządzeń AGD lub instalacje fotowoltaiczne.
Sprawdzenie, czy w domu doszło do przepięcia, warto rozpocząć od działania urządzeń elektrycznych. Ponadto, gdy dochodzi do wybijania korków lub iskrzenia w gniazdku, najprawdopodobniej doszło do nagłego wzrostu napięcia w sieci. Jeśli posiadasz specjalne ochronniki przepięciowe z funkcją sygnalizacji, otrzymasz informację o wystąpieniu przepięcia.
Przepięcie w sieci elektrycznej to nagły, krótkotrwały wzrost napięcia powyżej wartości znamionowej. Może spowodować uszkodzenie urządzeń gospodarstwa domowego oraz instalacji. Przepięcia są spowodowane wyładowaniami atmosferycznymi, awariami sieci lub włączeniem dużych odbiorników prądu.
Skutki przepięcia elektrycznego mogą doprowadzić do uszkodzenia sprzętu RTV i AGD, przegrzania przewodów i zniszczenie izolacji, co zwiększa ryzyko awarii instalacji. Choć zdarza się to niezwykle rzadko, może dojść nawet do pożaru.