Wyłącznik różnicowoprądowy - dlaczego warto rozważyć instalację RCD w domu i firmie? •

Wyłącznik różnicowoprądowy – dlaczego warto rozważyć instalację RCD w domu i firmie?

Data publikacji:
Autor: Justyna Art-Witkowska
wyłącznik różnicowoprądowy, wyłączniki różnicowoprądowe, RCD, montaż RCD

Wyłączniki różnicowoprądowe stanowią ważny element instalacji elektrycznych, chroniąc ludzi przed porażeniem prądem elektrycznym. Dlaczego warto rozważyć instalację RCD w domu i firmie? Przeczytaj nasz dzisiejszy wpis.

Wyłącznik różnicowoprądowy – co to jest i zasada działania

Wyłącznik różnicowoprądowy, nazywany również różnicówką lub w skrócie RCD (z ang. Residual Current Device), to element instalacji elektrycznej. Jego zadaniem jest ochrona życia i zdrowia ludzi. Działanie wyłącznika jest niezwykle proste, urządzenie cały czas porównuje ilość prądu, która wpływa do obwodu, z ilością prądu, która z niego wypływa. Te wartości powinny być sobie równe, jednak np. wskutek dotknięcia uszkodzonego przewodu pojawi się różnica. Gdy część prądu zacznie przepływać przez ciało do ziemi, różnicówka zareaguje błyskawicznie, odcinając zasilanie. Przeważnie odbywa się to w czasie krótszym niż 0,03 sekundy.

Wyłącznik różnicowoprądowy a bezpieczniki elektryczne

Warto pamiętać, że wyłącznik różnicowoprądowy nie chroni przed przeciążeniami czy zwarciami. To zadanie należy do bezpieczników, czyli wyłączników nadprądowych. Różnicówka jest uzupełnieniem zabezpieczeń i reaguje wyłącznie wtedy, gdy prąd wypływa z obwodu inną drogą niż przewody – np. przez wspomniane wyżej ciało człowieka, uszkodzoną izolację czy mokrą ścianę.

Czułość RCD

Większość spotykanych w domach wyłączników różnicowoprądowych ma czułość 30 mA (miliamperów). Oznacza to, że reagują, gdy różnica prądów osiąga tę wartość. Wartość ta jest znacznie niższa niż ta, która stanowi zagrożenie śmiertelnego porażenia, dlatego wyłącznik róźnicowoprądowy jest skutecznym środkiem ochrony.

Dlaczego warto stosować RCD w domu?

Wyłączniki różnicowoprądowe są świetną ochroną przed porażeniami. Dlaczego warto zdecydować się na montaż RCD w domu?

Ochrona w pomieszczeniach narażonych na wilgoć

Różnicówka to bardzo dobre rozwiązanie w pomieszczeniach szczególnie narażonych na wilgoć, takich jak łazienka, kuchnia, pralnia czy piwnica. Zawilgocenie gniazdka lub przewodu często prowadzi do upływu prądu, jednak wyłącznik róźnicowoprądowy szybko wychwytuje takie sytuacje, chroniąc domowników przed tragicznymi skutkami porażenia prądem.

Ochrona dla dzieci i osób starszych

Jeśli w domu mieszkają dzieci lub osoby starsze, RCD zwiększa ich bezpieczeństwo. Niestety bardzo często najmłodsi lub seniorzy nie są do końca świadomi zagrożeń związanych z niewłaściwym korzystaniem z instalacji i urządzeń elektrycznych. Błyskawiczne działanie różnicówki zminimalizuje ryzyko porażenia prądem do minimum.

Normy techniczne

Zgodnie z aktualną wersją normy PN-HD 60364, montaż wyłączników różnicowoprądowych jest wymogiem w nowych instalacjach elektrycznych. Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoja instalacja spełnia normy techniczne i jest zgodna z wymaganymi przepisami, uwzględnij montaż RCD podczas budowy domu lub jego generalnego remontu.

Potrzebujesz pomocy?
Zamów fachowca

Możliwość stosowania wyłączników różnicowoprądowych punktowo

Dużą zaletą RCD jest fakt, że można je montować punktowo, w newralgicznych punktach w domu, np. w garażu, pralni, kuchni. Każdy taki punkt jest chroniony niezależnie od siebie. Gdy dojdzie do upływu prądu, zasilanie zostanie wyłączone tylko w jednym miejscu, a nie w całym domu.

Wyłącznik różnicowoprądowy – dlaczego warto zdecydować się na montaż RCD w firmie, biurze, magazynie

Wyłączniki różnicowoprądowe montuje się nie tylko w domach, ale również w firmach, biurach, magazynach czy zakładach produkcyjnych. Używanie urządzeń biurowych, maszyn czy elektronarzędzi zwiększa ryzyko porażenia prądem lub/i pożarem, jednak RCD szybko reaguje w sytuacji zagrożenia przerywając obwód. Poniżej dowiesz się, dlaczego jeszcze rozważyć montaż wyłączników różnicowoprądowych w miejscu pracy.

Wyłączniki różnicowoprądowe stają się standardem

Polskie przepisy, w tym Prawo budowlane, Kodeks pracy, a także normy techniczne, jak PN-HD 60364, nakładają na pracodawców obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, co obejmuje również ochronę przed porażeniem prądem. Ponadto pracodawcy muszą przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego. Jeśli ocena ryzyka pokaże, że wyłączniki róźnicowoprądowe zabezpieczają istotne zagrożenia, wtedy ich stosowanie jest obowiązkowe, np. w przemyśle, budownictwie, usługach. Jeśli ocena nie wskazuje takiej potrzeby, RCD nie jest konieczne, ale przeważnie to rozwiązanie jest stosowane z uwagi na standardy techniczne (PN‑EN, IEC). Dlatego coraz częściej stają się kluczowym elementem projektowania każdej nowej instalacji i modernizacji starszych systemów.

Jak dobrać odpowiedni wyłącznik różnicowoprądowy?

Odpowiednio dobrane wyłączniki róźnicowoprądowe są gwarancją bezpieczeństwa w domu, jak i w firmie. Poniżej przedstawiamy najważniejsze parametry wyłączników oraz typy różnicówek.

Typy RCD – co oznaczają i kiedy je stosować?

Na rynku dostępnych jest kilka typów RCD. Poniżej przedstawiamy najbardziej popularne typy wyłączników róźnicowoprądowych.

Typ wyzwalania AC

Typ AC wykrywa tylko prądy różnicowe przemienne (sinusoidalne). Jest coraz rzadziej spotykany, ponieważ to najstarszy i zarazem najprostszy typ różnicówek. Obecnie stosuje się go jedynie w prostych układach, np. Eaton PF6-40/2/003-A.

Typ wyzwalania A

Wyłączniki różnicowoprądowe typu A wykrywają prądy przemienne i pulsujące prądy stałe. Są standardem zalecanym w domach i w miejscu pracy, np.  Legrand DX³-ID 411606.

Typ wyzwalania B

Wyłącznik typu B wykrywa prądy różnicowe stałe i zmienne o różnych kształtach (sinusoidalne i niesinusoidalne). Stosuje się go m. in. przy instalacjach fotowoltaicznych lub stacjach ładowania pojazdów elektrycznych, np. ABB F204 B-40/0.03.

Czułość wyłącznika – jaką wartość wybrać?

Wyłączniki róźnicowoprądowe mogą mieć różną czułość i to ona definiuje, gdzie należy je zamontować.

  • 30 mA – jest to standardowa, najczęściej stosowana czułość dla ochrony przed porażeniem prądem zarówno w domu, jak i w miejscu pracy.
  • 100 mA – czujniki z taką czułością stosuje się jako ochronę uzupełniającą, np. na wejściu do rozdzielnicy.
  • 300 mA – wyłączniki z najwyższą czułością wykrywają upływ prądu w sytuacjach, które nie zagrażają życiu, ale mogą prowadzić do przegrzania przewodów, a tym samym do pożarów.

Dobór do charakterystyki sieci i odbiorników

Wybierając wyłączniki róźnicowoprądowe należy uwzględnić także układ sieci (TN-S, TN-C-S, TT) oraz rodzaj urządzeń podłączonych do obwodu. Znaczenie ma również liczba biegunów. Wyłączniki 2-biegunowe stosuje się w instalacjach jednofazowych, a 4-biegunowe w instalacjach trójfazowych.

Testowanie wyłącznika różnicowoprądowego

Decydując się na montaż wyłącznika różnicowoprądowego, należy pamiętać o jego regularnym testowaniu, naciskają przycisk “T” lub “TEST”. W ten sposób przeprowadza się symulację sytuacji upływu prądu, mającej na celu błyskawiczne odłączenie zasilania. Dzięki temu zyskuje się pewność, że mechanizm działa prawidłowo. Testowanie powinno przeprowadzać się raz w miesiącu.

Potrzebujesz pomocy?
Zamów fachowca

Montaż wyłączników różnicowoprądowych – skorzystaj z usług elektryka

Montaż wyłączników różnicowoprądowych (RCD) powinien przeprowadzić wykwalifikowany elektryk. Nieprawidłowa instalacja może nie uchronić przed porażeniem, dlatego warto zlecić to zadanie specjaliście. Elektryk dobierze odpowiedni typ i model do rodzaju sieci i obciążenia oraz skonfiguruje pozostałe zabezpieczenia. Zachęcamy tym samym do skorzystania z naszej oferty.

Potrzebujesz fachowca? Zobacz: Elektryk

Podsumowanie

  1. Wyłącznik różnicowoprądowy chroni przed skutkami prądu upływowego w instalacjach elektrycznych.
  2. Różnicówka porównuje wartości prądu wpływającego i wypływającego z obwodu.
  3.  Gdy podczas pomiaru wykryta różnica przekracza wartość znamionowego prądu różnicowego (np. 30 mA), dochodzi do odcięcia zasilania.
  4. Dobór RCD należy dopasować do układu sieci oraz urządzeń podłączonych do obwodu.
  5. Comiesięczne testowanie urządzenia przyciskiem „T” pozwala sprawdzić, czy przekaźnik działa prawidłowo.
  6. W większych instalacjach warto zastosować kilka wyłączników, aby uniknąć odcięcia zasilania w całym budynku.
  7. Montaż zawsze powinien być wykonany przez uprawnionego elektryka, co bezpośrednio wpłynie na bezpieczeństwo całej instalacji.

Najczęściej zadawane pytania - FAQ

Do czego służy wyłącznik różnicowoprądowy?

Wyłącznik różnicowoprądowy chroni przed skutkami nieprawidłowego przepływu prądu elektrycznego, czyli tzw. prądu upływu. Gdy wykryje różnicę między prądem elektrycznym wpływającym a wypływającym z obwodu, wyłącznik odłącza zasilanie.

Dlaczego wybija róźnicówka a nie bezpiecznik?

Różnicówka zadziała, gdy wykrywa upływ prądu poza obwód, np. przez ciało człowieka. Bezpiecznik reaguje wyłącznie na zwarcie lub przeciążenie i nie chroni przed porażeniem prądem różnicowym.

Kiedy nie wolno stosować wyłącznika różnicowoprądowego?

Wyłącznika różnicowoprądowego nie stosuje się w instalacjach, gdzie prądy upływowe wynikają ze specyfiki urządzeń. Nie są zalecane w przypadku braku odpowiedniej selektywności, ponieważ mogą prowadzić do niepotrzebnego odłączania całej instalacji.

Czy róźnicówka zadziała bez uziemienia?

Tak, wyłącznik różnicowoprądowy może zadziałać nawet bez uziemienia. Jednak ze względu na przepisy i bezpieczeństwo, zaleca się uziemienie.